Upadłość – Blog Prawny dr Anny Madej-Mazur

Ustawa z 28 lutego 2003 roku – Prawo upadłościowe (pu).
Cel postępowania upadłościowego: zamiana aktywów na pieniądz, czyli sprzedaż całego majątku dłużnika i przeznaczenie środków w ten sposób uzyskanych na zaspokojenie wierzycieli, jest z reguły zakończenie bytu przedsiębiorstwa
Warunek ogłoszenia upadłości: warunkiem ogłoszenia upadłości jest osiągnięcie stanu niewypłacalności, czy posiadanie co najmniej dwóch wierzycieli. Istotne też jest posiadanie majątku wystarczającego na pokrycie kosztów postępowania i zaspokojenie w jakimś stopniu wierzycieli.

W rozumieniu przepisów Prawa upadłościowego, niewypłacalność ma miejsce w momencie utraty zdolności do regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Stosowane jest też odpowiednio domniemanie polegające na uznaniu dłużnika za niewypłacalnego, jeśli opóźnienie w spłatach przekracza trzy miesiące. W związku z tym, przyjmuje się, że przedsiębiorstwo jest niewypłacalne także wtedy, gdy zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku. Konieczne jest jednak to, aby stan ten utrzymywał się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Niezwykle istotne jest terminowe złożenie wniosku o upadłość firmy. Obowiązek złożenia takowego wniosku występuje w ciągu 30 dni od dnia osiągnięcia stanu niewypłacalności.

Upadłość firmy inicjowana jest poprzez złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym miejscowo sądzie rejonowym.

Kroki- składamy wniosek do sądu o ogłoszenie upadłości załączamy:

aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
bilans sporządzony przez dłużnika dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku;

spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty,

a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na jego majątku wraz z datami ich ustanowienia;
oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku;
spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty;

wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi;
informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych, zastawów skarbowych i hipotek morskich oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowo-administracyjnych oraz przed sądami polubownymi dotyczących majątku dłużnika;

Podstawową zasadą postępowania upadłościowego wobec przedsiębiorców jest umożliwienie uczciwemu dłużnikowi oddłużenia się (poza obowiązkiem oddania długów i próbą zachowania firmy). Sąd upadłościowy może orzec o umorzeniu w części lub całkowicie jego zobowiązań. Niewypłacalność musi jednak wynikać z okoliczności niezależnych od przedsiębiorcy oraz okoliczności wyjątkowych (np. zmiana prawa, pożar, klęska żywiołowa). Postępowanie upadłościowe, w większości przypadków, prowadzi do likwidacji firmy. Z jej majątku zostają spłacone wierzytelności, a samo przedsiębiorstwo przestaje istnieć.

Koszty postępowania upadłościowego:

pokrywane są z majątku dłużnika. Dodatkowo wnioskodawca jest zobowiązany do uiszczania zaliczek na wydatki w toku postępowania. Do kosztów postępowania upadłościowego zalicza się: wydatki bezpośrednio związane z zabezpieczeniem, zarządem i likwidacją masy upadłości, w szczególności wynagrodzenie syndyka oraz jego zastępcy; wynagrodzenia osób zatrudnionych przez syndyka; należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń powyższych osób; wynagrodzenie i wydatki członków rady wierzycieli; wydatki związane ze zgromadzeniem wierzycieli; koszty archiwizacji dokumentów upadłego, korespondencji, ogłoszeń; podatki i inne daniny publiczne związane z likwidacją masy upadłości.

Skutki ogłoszenia upadłości?:

W chwili ogłoszenia upadłości do masy upadłości wchodzi zarówno majątek dłużnika posiadany przez niego w tym czasie, jak i majątek nabyty w toku całego postępowania. Dochodzenie wszelkich roszczeń w stosunku do dłużnika dopuszczalne jest jedynie w trybie postępowania upadłościowego poprzez zgłoszenie wierzytelności. Należy więc pamiętać, że wierzyciel może domagać się spłaty swojej wierzytelności tylko w przypadku, kiedy zgłosi ją w trakcie postępowania upadłościowego.

III ARTYKUŁ

PODSUMOWANIE RÓŻNIC POMIĘDZY RESTRUKTURYZACJĄ, A UPADŁOŚCIĄ

Przedsiębiorstwo, które znalazło się w finansowych tarapatach, może zrestrukturyzować swoje zadłużenie lub ostatecznie, skorzystać z instytucji upadłości. Obecne przepisy w pierwszej kolejności dają możliwość podjęcia próby uzdrowienia firmy zamiast od razu nakazywać ogłoszenie jej upadłości. Jeżeli wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego zostanie złożony razem z wnioskiem o ogłoszeniu upadłości, wniosek o restrukturyzację będzie rozpatrywany jako pierwszy.

Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie upadłości. Zatem restrukturyzacja ma naprawić firmę i umożliwić jej dalsze funkcjonowanie, gdy tymczasem upadłość oznacza najczęściej likwidację i zamknięcie całkowite przedsiębiorstwa.
Restrukturyzacja powinna pozwolić przedsiębiorcy na jak najszybsze przywrócenie płynności finansowej, zatem postępowania w ramach restrukturyzacji są z reguły krótsze i mniej skomplikowane niż te upadłościowe. Postępowanie restrukturyzacyjne prowadzone w ramach najbardziej uproszczonych modeli może zamknąć się nawet w ciągu kilku tygodni. Dla uniknięcia przedłużania się postępowania zrezygnowano m.in. z procedury zgłoszenia wierzytelności przez wierzycieli na rzecz sporządzanego przez dłużnika spisu wierzytelności oraz zliberalizowano postępowanie dowodowe odnoszące się do wierzytelności niespornych.
Przepisy prawa upadłościowego nakładają na dłużnika obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. W przypadku restrukturyzacji taki obowiązek nie istnieje można takie postepowanie wszcząć w każdym czasie,
Dla wszczęcia procedury upadłościowej niezbędne jest zaistnienie stanu niewypłacalności. Z kolei by przedsiębiorca mógł skorzystać z restrukturyzacji, może być “tylko” zagrożony niewypłacalnością.
Prawo restrukturyzacyjne przewiduje aktywniejszy udział dłużnika i wierzycieli w postępowaniach. Wszak od ich działania zależy, czy układ zostanie zawarty, długi spłacone, a firma uratowana.
W postępowaniu restrukturyzacyjnym, w przeciwieństwie do postępowania upadłościowego nie występuje procedura zgłoszeń wierzytelności, która trwa kilka miesięcy. Spis wierzycieli ustala się w oparciu o księgi rachunkowe dłużnika, a czynności tej dokonuje nadzorca sądowy lub zarządca, zależnie od rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego.
Co do zasady koszty postępowania restrukturyzacyjnego mogą być mniejszę niż upadłościowego i przy złożeniu wniosku o restrukturyzację spółka nie musi posiadać majątku na tyle dużego aby pokryć koszty postepowania, jak dzieje się to w przypadku upadłości
Ustawodawca szczególną ochronę w postępowaniu sanacyjnym przewidział dla trwania stosunku prawnego dzierżawy lub najmu lokalu, jako tych, których rozwiązanie może uniemożliwić dalsze prowadzenie działalności przez restrukturyzowanego. Od dnia otwarcia postępowania układowego czy sanacyjnego, do dnia jego zakończenia jest niedopuszczalne, bez zezwolenia rady wierzycieli, wypowiedzenie lub odstąpienie od umowy przez wynajmującego lub wydzierżawiającego lokal albo nieruchomość, w których jest prowadzone przedsiębiorstwo dłużnika. Wskazaną powyżej regulacją objęte są nie tylko umowy najmu czy dzierżawy lokali, przepis znajduje odpowiednie zastosowanie również do umów kredytu w zakresie środków pozostawionych do dyspozycji kredytobiorcy przed dniem otwarcia postępowania, leasingu, ubezpieczeń majątkowych, umów rachunku bankowego, umów poręczeń, umów obejmujących licencje udzielone dłużnikowi oraz gwarancji lub akredytyw wystawionych przed dniem otwarcia restrukturyzacji. Uprawnienia kontrahentów dłużnika w zakresie rozwiązywania umów są, jak widać, częściowo ograniczone.

Wnioski końcowe

Podsumowując wszystko zależy od kondycji finansowej spółki, jeżeli nie jest ona jeszcze taka zła, a mamy fajne projekty do odratowania i nie chcemy z nich rezygnować lepszą opcją jest postępowanie restrukturyzacyjne aniżeli ogłaszanie od razu upadłości czyli rezygnacja ze wszystkiego. Restrukturyzacja jest mniej sformalizowana, a tym samym samo postępowanie przebiega sprawniej, daje ona możliwość odbicia się finansowego, chwilowego wstrzymania egzekucji po to aby dłużnik mógł powrócić do płynności finansowej. Wszystko zależy od możliwości porozumienia się z wierzycielami i zawarcia układu, czyli odłożenie spłaty zobowiązań na później albo skorzystanie z innego planu biznesowego. Nie bez znaczenia pozostaje tutaj ocenienie sytuacji finansowej dłużnika i podjęcie decyzji wraz z doradcą restrukturyzacyjnym jaki typ postepowania wybrać, gdyż każdy z nich rości się swoimi prawami.

Upadłość natomiast głównie zmierza do wyzbycia się wszystkiego w celu zaspokojenia wierzycieli, a w efekcie końcowym do ogłoszenia upadłości i umorzenia części długu przez sąd, a tym samym zakończenia bytu prawnego spółki. Jest to proces dość rozległy w czasie, skomplikowany i sformalizowany, nie jest też pewne, że wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie przez sąd przyjęty, bo może okazać się, że spółka nie ma wystarczającego majątku na pokrycie kosztów z tym związanych. Oczywiście można wnioskować o zwolnienie z kosztów ale to też wymaga dodatkowego wysiłku i dokumentacji. Jeżeli zależy nam głównie na zakończeniu bytu prawnego spółki, poświęceniu majątku na spłatę wierzytelności, części umorzenia to upadłość jest właśnie po to.